می دانید که بیلی روبین عامل اصلی ایجاد زردی نوزاد می باشد. به دلیل اینکه کبد به درستی این ماده را از طریق مدفوع دفع نمی کند باعث ایجاد زردی می شود. اگر بخواهیم به صورت کاملا علمی به این قضیه بپردازیم کمی پیچیدگی های خاص خود را دارد ، اگر علاقه مند به شنیدن مکانیسم های مختلف بیلی روبین در ایجاد زردی هستید ما برای شما در ادامه به این مسئله خواهیم پرداخت. عارضه ای که هر چند قابل درمان است اما باید جدی گرفته شود تا منجر به بیماری های دیگر نشود. برای شناخت بهتر مکانیسم بیلی روبین در بدن نوزاد بهتر است با ما همراه باشید.
آشنایی با مکانیسم بیلی روبین در ایجاد زردی نوزاد
بیلی روبین کونژوگه به صورت محلول در آب بوده و باید توسط سلول های کبدی دفع شود ، این نوع از بیلی روبین نزدیک به مجرای صفراوی تولید می شود و به همین دلیل است که به سرعت به داخل صفرا ترشح می کند. صفرا به صورت نرمال حاوی کمتر از پنج درصد بیلی روبین غیر کونژوگه ، هفت درصد بیلی روبین مونو کونژوگه و نود درصد بیلی روبین دی کونژوگه می باشد.
مسیر گذر بیلی روبین از مجاری صفراوی تا محل آمپول واتر
همانطور که اشاره شد بیلی روبین باید از کانالکول های صفراوی عبور کند ، بیلی روبین ها توسط کانال هپاتیک به کیسه صفرا می روند و در زمان انقباض کیسه صفرا از مجرای مشترک عبور کرده و در محل آمپول واتر قرار می گیرند. بیلی روبین دی گلوكورونید در صفرا به صورت بیلی روبین کونژوگه است و توسط روده جذب نمی شود. برای جذب کامل تر بیلی روبین کونژوگه توسط بتاگلیكورونیداز به هیدرولیز و اوروبیلینوژن تبدیل می شود تا توسط روده جذب شود و وارد کبد شود. به صورت طبیعی مقدار اوروبیلینوژن ادرار 4 می باشد.
دفع کلیوی بیلی روبین کونژوگه
عملکرد بیلی روبین غیر کونژوگه به گونه ایت است که نمی تواند توسط ادرار ترشح شود و برای ترشح کلیوی آن هیچ مکانیسمی وجود ندارد. اختلالاتی که توسط بیلی روبین غیر کونژوگه ایجاد می شود به دو دسته تقسیم بندی می شود که شامل افزایش تولید بیلیروبین و كاهش برداشت کبدی بیلی روبین می باشد.
الف) افزایش تولید بیلیروبین
زیاد شدن تخریب گلبول های قرمز باعث افزایش تولید بیلی روبین و هایپربیلی روبینمی غیر کونژوگه می شود. زمانی که کبد به صورت طبیعی به فعالیت خود ادامه می دهد هیپر بیلی روبینمی در حد کم ایجاد می شود. زمانی که این مقدار بیشتر از حد معمول شود اختلال کارکرد کبدی خود را نشان می دهد.
ب)كاهش برداشت کبدی بیلی روبین
عملکرد بیلی روبین برای ورود به سلول های کبدی به صورت کامل شناخته شده نیستند ، کاهش برداشت کبدی در مکانیست بیلی روبین باعث ایجاد هیپربیلی روبینمی غیر کونژوگه می شود. داروی های مختلفی نظیر فلاویس پیدیک اسید و نووبیوسین هستند که باعث مهار کبدی می شوند.
شناخت مکانیسم بیلی روبین در ایجاد زردی
در دوران جنینی تولید بیلی روبین توسط جنین انجام شده و توسط کبد مادر دفع می شود ، در این هنگام غلظت بیلی روبین در بدن نوزاد به شکل طبیعی وجود دارد. زمانی که نوزاد از بدن مادر جدا می شود کبد مسئول دفع بیلی روبین می باشد که باید به شکل ویژه ای این کار را انجام دهد. با توجه به جنبه های فیزیولوژیکی کبد این مسیر به درستی طی نمی شود کودک به زردی مبتلا می شود. فلور طبیعی روده که بیلی بیلین را به اوروبیلینوژن تبدیل می کند به صورت کامل تکامل نیافته است و چرخه ی کبدی به درستی وظیفه خود را انجام نمی دهد. اگر با توجه به تلاش های پزشک برای کاهش بیلی روبین اگر این کار به شکل درستی صورت نگیرد ، متخصص مربوطه مجبور است که از روش تعویض خون استفاده کند.
نقایص اکتسابی کونژوگاسیون
در برخی بیماری ها مانند هپاتیت پیشرفته یا سیروز کبدی ممکن است با کاهش ظرفیت کونژوگاسیون بیلی روبین روبرو شوید که می توان از داروهای مختلف مانند پرگناندیول ، نووبیوسین ، کلرامفنیكل و جنتاماسین استفاده نمود. در مادران شیرده ای که نوزاد آنها دچار زردی شده است اسیدهای چرب و استروئید پروژسترونی پرگناندیول یافت می شود که باعث مهار کونژوگاسیون بیلی روبین می شود. بیماری زایی ناشی از شیر مادر با درمان نقص کونژوگاسیون کمی متفاوت می باشد.